بررسی فراوانی آنتی‌ژن‌های سازگاری بافتی اصلی یک و دو (HLA-I,II) در قوم بومی همدان و مقایسه روش مولکولی و سرولوژیک در آنتی‌ژن‌های کلاس دو (لکوس DR)

  چکید ه   سابقه و هدف   ‌ هدف از این مطالعه تعیین فراوانی آنتی‌ژن‌های HLA در جمعیت بومی شهر همدان می‌باشد که علاوه بر استفاده در مطالعات مردم‌شناسی و بیماری‌های مرتبط با HLA ، کاربرد وسیعی در بانک پیوند اعضا دارد. به‌منظور راه‌اندازی روش DNA-based HLA Typing در سازمان انتقال خون تهران، با انجام آزمون PCR به روش SSP ، مقایسه‌ای بین دو روش مولکولی و سرولوژیک انجام شد.   مواد وروش‌ها   مطالعه انجام شده توصیفی می‌باشد و جامعه مورد مطالعه تمام افراد بومی شهر همدان درنظر گرفته شده است. از 100 نفر به‌روش تصادفی نمونه‌گیری انجام شد و افراد موردنظر از بین اهداکنندگان سازمان انتقال خون شهر همدان و از طریق پرسشنامه برگزیده شدند. به‌منظور تعیین آنتی‌ژن‌های HLA کلاس یک و دو و انجام آزمون PCR ، به ترتیب 10 میلی‌لیتر خون هپارینه و 3 میلی‌لیتر خون حاوی EDTA جمع‌آوری شد و نمونه‌های PCR بلافاصله فریز شدند. جداسازی لنفوسیت‌های B و T به روش Nylon Wool adherence صورت گرفت. در این مطالعه از روش آمار توصیفی (فراوانی، درصد) و برای مقایسه نتایج حاصل از دو روش سرولوژیک و مولکولی از آزمون کای‌دو (Chi-square) استفاده شد.   یافته‌ها   فراوانی آنتی‌ژن‌های HLA کلاس یک و دو در 100 فرد مورد مطالعه به ترتیب زیر به‌دست آمد؛ در گروه آنتی‌ژن‌های کلاس یک لکوس A : A25 و HLA-A29 کمترین فراوانی (2%)، HLA-A9 بیشترین فراوانی (21%) را داشتند. درلکوس B : کمترین فراوانی برای HLA-B16 (1%) و بیشترین فراوانی برای HLA-B51 (33%) گزارش شد. در لکوس C : کمترین فراوانی برای HLA-CW5 (3%) و بیشترین فراوانی برای HLA-CW4 (33%) به‌دست آمد. در گروه آنتی‌ژن‌های کلاس دو، لکوس DR : کمترین فراوانی مربوط به HLA-DR8 (3%) و بیشترین فراوانی مربوط به HLA-DR11 (47%) گزارش شد.     نتیجه گیری   در نتایج مقایسه‌ای بر روی 40 نمونه به‌علت این‌که کیت مصرفی Biotest DRB/SSP دارای سطح تفکیک پایینی بود، اختلاف معنی‌داری بین نتایج به‌دست آمده از دو روش در آنتی‌ژن‌های کلاس دو لکوس DR دیده نشد، البته با این حال به علت نداشتن محدودیت‌های موجود در روش سرولوژیک، استفاده از این روش ترجیح داده می‌شود. می‌توان درمرحله بعدی برای تفکیک برخی ازآنتی‌ژن‌ها درمواردی نظیر واکنش متقاطع وسطح تفکیک بیشتر آللی، ازسطوح تفکیک بالاتراستفاده نمود.   مشخص بودن فراوانی آنتی‌ژن‌های HLA در اقوام مختلف در مطالعات مردم‌شناسی، مهاجرت‌های هر جمعیت و نیز یافتن اهداکننده سازگار در مراکز مغزاستخوان لازم است و استفاده از روش‌های مولکولی با سطح تفکیک متوسط یا بالا در مراکز اهدای مغزاستخوان موجب تعیین دقیق‌تر و کاهش سازگاری بین دهنده و گیرنده پیوند و در نتیجه بهتر شدن عواقب کلینیکی پیوند خواهد شد.   کلمات کلیدی: HLA ، قوم بومی، واکنش زنجیره‌ای پلیمراز، لکوس DR